پنجشنبه، آبان ۱۱، ۱۳۹۱

مصاحبه ی نیکی کریمی درباره ی روزی روزگاری فوتبال با روزنامه اعتماد

نیکی کریمی درباره ی مجموعه ی روزی روزگاری فوتبال با روزنامه ی اعتماد مصاحبه ای انجام داده که هشتم ابان ماه منتشر شده،این گفتگوی جالب را  از این روزنامه نقل می کنم


همواره در اين سال ها مي دانستيم كه شما به فوتبال علاقه داريد، بارها اظهارنظرهاي مختلفتان  را در اين مورد شنيده و خوانده بوديم، اما اين كه بخواهيد مستندي در اين زمينه بسازيد، اتفاق دور از انتظاري به نظر مي رسيد. چطور شد كه اين تصميم را گرفتيد؟

از ابتداي سال،فروردين و ارديبهشت با دوستانم، دستياران كارگردان و مديران توليدی كه با آنان كار مي كردم نشستيم و صحبت كرديم كه امسال می خواهيم چه كار كنيم. كمی خودم از فضاي سينما خسته شده بودم، از اين كه بخواهم بازی كنم و براي آن ها زمان بگذارم. همزمان فيلم هاي زيادي به من پيشنهاد شد يا سريال هايي كه پيشنهادهاي مالي خيلي خوبي هم داشتند، اما احساس من اين بود كه حوصله حضور سرصحنه سريال را ندارم،اين كه پنج شش ماه سر يك كار باشم. نمي دانم باقي دوستان چطور اين كار را انجام مي دهند، من آن قدر به بازيگري علاقه مند نبودم كه بتوانم اين كار را انجام دهم. 

در عين حال سال قبل فيلمنامه ای نوشتم كه در وزارت ارشاد بود و منتظر دريافت پروانه ساخت بودم. در اين بين فكر كرديم بايد چه كار كنيم. بازي كه نمي خواستم بكنم، چون حداقل تا آن زمان فيلمنامه خوبي به دستم نرسيده بود. تصميم گرفتيم وقت و انرژیمان  را روي كاري بگذاريم كه به آن علاقه داريم و ديديم كه اين موردي كه به آن علاقه داريم فوتبال است. سرصحنه فيلم «سوت پايان» هر زمان كه بازي هاي مهم بود تلويزيوني مي گذاشتيم كه بازي ها را از دست ندهيم. هميشه فوتبال را دنبال مي كردم و معتقد بودم مواردي در اين زمينه وجود دارد كه هيچ وقت كسي نمي گويد و خواستم اين موضوعات را در فوتبال مطرح كنم.





این خستگي از فضاي سينما يا بازيگري به چه دليل بود؟

چندان مايل نيستم روي اين قضيه تاكيد شود. ما اين طور در نظر گرفتيم كه در سال كاري جديد چه كاري بيشتر به ما لذت مي دهد و مي توانيم آن را عاشقانه دنبال كنيم. در بدو داستان رويكرد ما چنين بود. وضعيت فيلمنامه ها از فيلم هايي كه روي پرده است، مشخص است. بيشتر تمركز من روي ساختن و كارگرداني است تا اينكه بخواهم بازي كنم. همين طور كه الان فيلمنامه جديدم پروانه ساخت دريافت كرده است و آن را خواهم ساخت.




شما قصد داريد با اين مستند فوتبال را در چه سطحي به مخاطب نشان دهيد؟ و فوتبال براي خودتان به چه معني است؟من در خانواده اي ورزشي به دنيا آمدم. پدرم نه تنها قهرمان بوكس آسيا بوده، بلكه تا ده سال قبل كه از ايران بروند، مربي تيم ملي بوكس ايران بودند.

 ما دائم به ورزشگاه ها مي رفتيم و فوتبال هميشه در خانواده ما دنبال مي شد و من هم به اين ترتيب به فضاي فوتبال و پيگيري آن نزديك شدم. تصور من اين بود كه وجود اين جذابيت را در فوتبال به مخاطبان نشان دهيم. دنبال آن نيستم كه از اين طريق نظر و ديدگاهي را ارائه كنم. اما مهم ترين چيزي كه برايم روشن است، اين نكته است كه دنبال حواشي نيستم. ما مي خواهيم طبيعت يك فيلم را نشان دهيم. هدف اين است كه در اين مجله تصويري كه آيكون هاي متفاوتي دارد به تيم ها و افراد نزديك شويم.

يكي از آيكون ها تيم هاي ليگ برتر است، سراغ اين تيم مي رويم، تاريخچه آن را مرور مي كنيم، مربي ها چه كساني بودند و به جاهايي مي رويم كه مردم نرفته اند. مثلابه رختكن آنان قبل از بازي مي رويم يا شب قبل از بازي با آنان هستيم و همين طور نشان مي دهيم كه آناليز تيم ها به چه ترتيب است. به دنبال حاشيه ها نيستيم. حاشيه ها از نظر من خيلي مهم نيست، آنچه اهميت دارد، تمركز روي استعدادهاي موجود است و اينكه به اين استعدادها درست پرداخته نشده است. مي خواهم با انرژي خيلي مثبت روي اين استعدادها تمركز كنم.

هدف اين است كه نشان دهيم وقتي آدمي به موقعيتي مي رسد چه راهي را طي كرده است. ما در ايران چنين چيزي را كم داريم كه به درستي درك شود چطور يك آدم تبديل به چهره اي سرشناس مي شود. اغلب ذهنيت اين است كه خيلي ساده اين مسير طي شده است و در نتيجه قدر آدم ها دانسته نمي شود. به واسطه اين مستند متوجه شدم خيلي از آدم ها كساني هستند كه واقعا سختي و رياضت كشيده اند تا به اين جايگاه رسيده اند. البته كمبودها هم در فيلم ما نشان داده مي شود

فوتبال سهل و ممتنع است، وقتي وارد آن مي شويد متوجه زواياي بسيار آن مي شويد. براي ساخت اين مستند مشاوري هم داشتيد كه با او درباره فضاي فوتبال صحبت كنيد و آيا تصور مي كنيد رويكرد و نگاه شما در اين مستند با توجه به مسائلي كه به آن اشاره كرديد براي مخاطب هم جذابيت داشته باشد؟

منتظر شنيدن نظرات مخاطبان هستم، وب سايتي براي كار طراحي شده كه به واسطه آن مي توان نظرات را گرفت و همچنين از خود فوتبالي ها ديدگاه ها را دريافت خواهم كرد، اما به طور مشخص مشاوري نداشتم، غير از يكي دو نفر از دوستانم كه اهل فوتبال هستند، يكي دو نفر از خبرنگاران ورزشي، خود فدراسيون به واسطه نقطه نظراتي كه داشته، مشاوره هايي به من داده اند. اين را قبول دارم كه اين كار همانند يك فيلم سينمايي نيست كه بگويم اين نظر من است، كار بايد منتشر شود و به واسطه نظراتي كه دريافت مي كنم سراغ موضوعاتي خواهيم رفت.




يعني در طول كار، شاهد تكميل شدن آن خواهيم بود.

حتما همين طور است. مشخص است كه فيلم از نقطه نظر من ساخته مي شود، آن طور كه فكر مي كنم... اما زواياي زيادي وجود دارد. مانند كسي كه به تازگي وارد سينما مي شود، خيلي طول مي كشد تا از اين فضا شناخت پيدا كند، اما من مي دانم داستان در سينما از چه قرار است. ولي در فوتبال من داستان را شايد نمي دانم چيست و فقط به تازگي ورود كرده ام: به قول ادبيات فوتبالي ها، آنها حتي ادبيات شان با باقي متفاوت است.

فوتبال ما دقيقا همانند فرهنگ ما است، اگر در جامعه بي تفاوتي مي بينيد در فوتبال هم هست، اگر مديريت بدي در سطح جامعه وجود دارد اين موضوع در فوتبال هم قابل رويت است، واكنش هاي هواداران همانند واكنش هاي مردمي است...

و البته همه اينها شفاف است و به راحتي مي تواني آنها را ببيني، در صورتي كه در سينما خيلي از لايه ها پنهان مي ماند.

اتفاقا سوال من همين است كه شما در نظر داريد اين تصاوير را هم به مخاطب خود نشان دهيد؟

قطعا. اميدوارم كه بتوانم اين كار را هم انجام دهم، فعلادر ابتداي راه هستيم.

فوتبالي ها چطور شما را پذيرفتند؟

خيلي خوب. برخورد فوتباليست ها و آدم هاي اهل فوتبال خيلي خوب است. سر تمرين تيم ها كه مي رويم با برخورد خوب و رويي باز مواجه مي شويم. دليل آن اين است كه متوجه شده اند ما به دنبال حاشيه نيستيم. هدف اين است كه نشان دهيم وقتي آدمي به موقعيتي مي رسد چه راهي را طي كرده است. ما در ايران چنين چيزي را كم داريم كه به درستي درك شود چطور يك آدم تبديل به چهره اي سرشناس مي شود. اغلب ذهنيت اين است كه خيلي ساده اين مسير طي شده است و در نتيجه قدر آدم ها دانسته نمي شود. به واسطه اين مستند متوجه شدم خيلي از آدم ها كساني هستند كه واقعا سختي و رياضت كشيده اند تا به اين جايگاه رسيده اند. البته كمبودها هم در فيلم ما نشان داده مي شود.

براساس اين صحبت هاي شما مي توان چنين جمع بندي كرد كه نقد در اين مستند ديده نمي شود.

بله، چون نقدي وجود ندارد. اگر بخواهيم وارد نقد شويم، چه مي خواهيم بگوييم. نقد قضيه را به شدت سليقه اي و شخصي مي كند. مثلانقد چنين مي شود كه بگوييم چرا اين تيم نتيجه نگرفته؟ اولاكه فوتبال بالاو پايين بسياري دارد يا اينكه چرا گل زده و نزده؟ تيم ها گاه مي برند و گاه مي بازند. سراغ زندگي شخصي افراد برويم و درباره آن صحبت كنيم؟ در هر حرفه اي زندگي هاي شخصي داراي موارد پيچيده اي است. اصلادليلي وجود ندارد كه بخواهيم روي اين مسائل تمركز كنيم. من انرژي ام را روي آدم هايي مي گذارم كه خيلي حرفه اي كار خود را انجام مي دهند.


اما نگاه مردم كمي متفاوت است، آنها به شدت دنبال حواشي هستند... شايد اين چيزهايي كه مي گوييد براي آنان جذابيت بيشتري داشته باشد و در واكنش هايي كه دريافت مي كنيد به شما بگويند سراغ اين موضوعات هم برويد.

بعيد نيست، شايد يك بار يك قسمت را به گزارش هاي خبري اين چنيني اختصاص دهيم، اما فعلااين را در برنا مه مان نداريم.

شما براي فرهنگ سازي سراغ ساخت اين مستند آمديد؟

اين مستند با حمايت بخش فرهنگي فدراسيون فوتبال ساخته مي شود. ديدگاه من چنين است. با گروهي حرفه اي اين كار را انجام مي دهيم. سعي داريم تصاوير زيبايي داشته باشيم. نمي دانم شايد تيم ها وقتي با من و گروهم مواجه مي شوند اين قدر مرتب جلوه مي كنند. اما اگر همين هم باشد، يعني آنان فقط به دليل حضور تيم فيلمبرداري اين نظم را به وجود آورند، باز هم اتفاق خوبي است.

شايد اين فرهنگ سازي در خود فيلم جذاب باشد...

اعتقاد من اين است كه با انرژي مثبت مي توان تحولات را به وجود آورد. به خاطر مي آورم زماني كه بازي هاي يورو را نشان مي داد، لباس هاي تيم ها در رختكن خيلي مرتب چيده شده بود. حالازماني كه ما سراغ تيم ها مي رويم از آنها مي خواهيم رختكن كاملامرتب باشد.

نكته ای كه ممكن است به ذهن بسياري برسد اين است كه اگر افراد نسبت به پيشينه علاقه شما به فوتبال آگاه نباشند، تصور كنند شما سوار بر موج محبوبيت و فراگيري فوتبال وارد اين حوزه شده ايد. پاسخ شما به كساني كه چنين نگاهي به مستند شما دارند، چيست؟

من هيچ وقت خودم را آماده جواب دادن به اين ديدگاه ها نمي كنم. ممكن است هر كسي ديدگاه خود را در قالب نظري ارائه دهد، اما نكته اي كه براي خودم روشن است، اين است كه اگر واقعا به فوتبال علاقه نداشتم، اصلاسراغ اين كار نمي رفتم. پشتوانه، علاقه و آگاهي نسبت به فوتبال اگر برايم وجود نداشت، نمي توانستم اين كار را انجام دهم.

پس قصد شما اين بوده كه به دليل سال ها علاقه به فوتبال كاري براي آن انجام دهيد؟

ما در مصاحبه ها چنين عمل كرديم كه برخلاف جريان مرسوم سراغ حواشي اطراف افراد نرويم. ما روند رشد طي شده توسط آنان را بررسي كرديم.


به نوعي مي توان گفت شما خودتان در مقام يك ستاره سينما، اين موضوع را از نزديك درك كرده ايد كه اولاستاره شدن كار سختي است و از آن سخت تر ستاره ماندن است، آنچه اتفاق مي افتد، اغلب سنگ اندازي است تا حمايت. اينكه ستارگان و قهرمانان بتوانند حيات واقعي خود را داشته باشند و درگير حواشي نشوند به نظر مي رسد مساله اي است كه به واسطه درك نزديك شما از موضوع در اين مستند نيز مورد توجه قرار گرفته است.

همين كه مي گوييد است... علاوه بر اين ها مخاطب به واسطه اين كار وارد ورزشگاه ها مي شود و همانطور كه من با فوتباليست ها مواجه مي شوم، با آنان روبه رو مي شود. درد دل هاي فوتباليست ها در اين مستند به نمايش گذاشته مي شود.

شما مي دانستيد كه در فوتبال ايران كسي از خود فوتبال لذت نمي برد؟ هوادار كه مي آيد و فحش مي دهد و تخليه مي شود، داور كه همواره با انتقاد مواجه است و بازيكنان نيز چنين وضعيتي دارند...

خب اين واقعيتي است كه وجود دارد، مثل سينماگري كه سر صحنه مي رود، اما در عين حال چون تخصصتان آن كار است، امكان ندارد كه بگوييد اصلااز آن لذت نمي بريد. ممكن است بعد از مدتي فوتبال براي افراد حرفه اي شود، اما حس و حال منفي و لذت نبردن براي هميشه نيست.

با توجه به صحبتي كه با آقاي دايي داشتيد و اينكه خودتان ستاره سينما هستيد، تصور مي كنيد ستاره سينما بودن سخت تر است يا ستاره فوتبال بودن؟

اين دفعه اولي نبود كه با آقاي دايي صحبت كردم. آقاي دايي به نظر من اسطوره است. همان مقداري كه از آقاي دايي شناخت دارم و اينكه مي دانم بازيكن شناخته شده ما در آسيا و جهان است، از نگاه من اين اصلاچيز كمي نيست و وقتي با او مواجه مي شويد همه اينها را در او مي بينيد.

چه نكاتي در برخوردي كه با آقاي دايي داشتيد برايتان جذاب بود؟

او فوق العاده انسانی فروتن و مهربان هستند، با گروه ما و بچه هايي كه آن جا بودند برخورد بسيار درستي داشتند.




تصويري كه رسانه ها از او ارائه مي دهند با اين ها كمي متفاوت است، شما در فيلم تان به همين نكاتي كه گفتيد اشاره داريد؟

نه، ما در همه لحظات بازي با او همراه هستيم.

نقدي كه درباره كار شما مطرح شده اين است كه سينما بيشتر از فوتبال نياز به فرهنگ سازي دارد و چرا نيكي كريمي به عنوان بازيگر سينما وارد عرصه فرهنگ سازي در فوتبال آمده؟

من قصد فرهنگ سازي ندارم. اين كار من نيست، من ديدگاه خودم را بيان مي كنم و مستند خودم را مي سازم.

اما اين انتظار از كار شما مي رود.

اميدوارم كه چنين باشد. من دوست دارم در جامعه كاري انجام دهم و فكر مي كنم اگر دوربين در دستم هست و افرادي در كنارم قرار دارند كه مي توانم با آنان فيلمي بسازم، مي خواهم از اين موقعيت به بهترين شكل استفاده كنم تا اينكه سر صحنه كاري بروم و بازي كنم.

معمولادر سينماي ايران بازيگران زن آن قدر دچار مشكلات مي شوند كه عمر بازيگري آنان زياد طولاني نيست و به مرور هم كمتر پيشنهاد بازي با آنان مطرح مي شود، اما شما در همه اين سال ها مشغوليت هاي زيادي داشتيد، از ترجمه، مستندسازي تا كارگرداني فيلم بلند و داوري ها... و مهم تر از همه اينها همواره پشت كارهايتان قرار داشتيد و از آنها حمايت كرده ايد.

نمي توانم بيكار بمانم. من بايد ايده هايم را پياده كنم. قطعا موانع وجود دارد، اما خوشبختانه با حمايتي كه شد توانستيم اين كار را انجام دهيم.

مي دانستيد كه رشد در فوتبال همانند سينما خيلي دشوار است و گاه به واسطه پرداخت پول اتفاق مي افتد.

نمي توان گفت همه چنين هستند يا مثلادرباره مهدي مهدوي كيا چنين گفت. يا مثلامن مگر پول دادم و وارد سينما شدم.

دوره شما خيلي متفاوت از الان بود. اما بستر اصلي كه در فوتبال مهيا است بر همين اساس است كه گفتم. جريان هاي رسانه اي خيلي تاثير دارند روي تصويري كه از سينما و فوتبال ارائه مي شود و به اين ترتيب اين دو شباهت بسيار زيادي دارند

در همه جاي دنيا همين طور است. ما در اين مستند سراغ تصوير واقعي افراد رفته ايم. شباهت فوتبال و سينما از اين نظر است كه هر دو در مقام مربي و كارگردان افرادي را به عنوان هدايتگر دارند، بازيگران و عوامل همانند بازيكنان هستند و همچنين مدت زمان ۹۰دقيقه بازي فوتبال مشابه ۹۰دقيقه فيلم است همچنين ابتدا و پاياني و بالاو پايين هاي حسي در آن وجود دارد. پروسه رشدي كه افراد بايد بگذرانند تا فوتباليست شوند، همانند سينماگران است.

اما نكته هاي پنهان زيادي هم درباره افراد وجود دارد كه بيان آن مي تواند جذابيت بالايي داشته باشد.

بله، اين ها وجود دارد، شايد اگر شما به انجمن معماران هم برويد بگويند فلان معمار مشهوري كه مي بينيد چنين پيشينه اي دارد، اما مسئله ما فقط ورزش است و اين كه اگر افراد مي مانند به چه دليل است كه مي توانند باقي بمانند.

مشخص است همان طور كه در دنياي بازيگري نخواستيد وارد حواشي شويد، درباره فوتبال هم تمايلي براي ورود به اين حوزه ها نداريد

دقيقا همين طور است.

شايد دوستداران شما در سينما نگران دور شدن شما از دنياي بازيگري باشند. نگران اين فاصله نيستيد؟

الان كه «من همسرش هستم» را روي پرده دارم، همچنين فيلمنامه ها را مي خوانم و اگر فيلمنامه مناسبي دستم برسد آن را مي پذيرم.

اصلاشما فيلمسازي را با مستندسازي و «داشتن یا نداشتن» شروع كرديد و خيلي هم از كار شما دور نيست.

بله، من به ساخت مستند علاقه زيادي دارم.


ساختار فيلم مصاحبه محور است؟

در بخش هايي مصاحبه وجود دارد، مثلامصاحبه با كاپيتان و مربي و...

كاپيتان و مربي را از تيم هاي مختلف انتخاب كرده ايد؟

بله، براي اين كه يك DVD داراي تنوع باشد.

محدوديتي براي انتخاب تيم ها نداشتيد از سوي فدراسيون؟

نه، دستم كاملادر اين زمينه باز بود.

مي توانيد به مخاطب خطي از تفكري كه به واسطه شما وارد اين كار شده، اشاره كنيد؟

اسم كار ما «روزي روزگاري فوتبال» است، اين بيانگر آن است كه يك گروه حرفه اي سينما سراغ فوتبال رفته اند.




عنوان مستند را از كتاب حميدرضا صدر برداشتيد؟

نه، دقيقا به خاطر تلفيق سينما و فوتبال اين عنوان انتخاب شد، اما در نيمه راه با آقاي صدر مواجه شدم و متوجه وجود اين كتاب شدم و خودشان هم اعلام كردند مخالفتي با انتخاب اين عنوان ندارند.

با چند دوربين كار مي كنيد؟

سه دوربين، زمان بازي اين دوربين ها آزاد است و زمان مصاحبه ها يك دوربين من را مي گيرد و دو دوربين هم مصاحبه شونده را.


شكل كارگرداني اين مستند با «داشتن یا نداشتن» و سه فيلم سينمایتان چقدر تفاوت دارد؟
ما از ابتدا فرمي را براي ساخت مستند در تيم طراحي كرديم، اما مهم ترين نكته برايم اين است كه به لحاظ روايي بتوانيم به درستي به موضوع نزديك شويم. ابتدا به استان نزديك شويم و در ادامه به تيم ها. مستندهاي فوتبالي زيادي با دستيارانم ديدم. خيلي دوست دارم شكل بصري فيلم خوب باشد و بخش مهمي طراحي سوال ها است كه البته اين كار دشوار است.

مخاطب خاصي را براي اين كار در نظر گرفتيد؟

واقعا نمي دانم، يك بخش مي توانند طرفداران فوتبال باشند و گروهي هم دوستداران كارهاي من.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر